မဇၩိမလူမႈကူညီေရးအသင္းမွ အသင္းသားမ်ားျဖစ္တဲ့ ကြ်န္ေတာ္နဲ႕ မသန္းသန္းေဌး အပါအ၀င္ မယ္ဆိုင္ၿမိဳ႕ လူမႈဂ႐ုဏာအသင္းက ကိုစိုးမင္းတို႕နဲ႕အတူ 25-4-2013 ရက္ေန႕က Asia Wings ေလယာဥ္ႀကီးနဲ႕ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ကို လူမႈေရးလုပ္ငန္းမ်ားနဲ႕ပတ္သက္ေသာ ပညာမ်ားကို ဦးေက်ာ္သူ၏ နာေရးကူညီမွဳအသင္း(ရန္ကုန္)မွာ သင္ယူရန္အတြက္ ထြက္ခြါသြားခဲ့ပါတယ္။

အခုလို သင္တန္းသြားေရာက္ တက္လာခဲ့တာနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး အေမာင္၊ မင္းဘာေတြ တတ္လာသလဲေမးရင္ ဆရာေတြ ေမတၱာနဲ႕ သင္ၾကားပို႕ခ်ပးခဲ့သည္မ်ားကို ကၽြန္ေတာ္ မွတ္မိသေလာက္ သိလာသေလာက္  ျပန္လည္ေ၀မွ်လိုက္ပါရေစ........။

ကၽြန္ေတာ္တို႕ 26-4-2013 ရက္ေန႕မွ 4-5-2013 ရက္ေန႕အထိ သင္တန္း(၇)ရက္တာ အခ်ိန္အတြင္း သင္ခဲ့ရတာေတြထဲက ကၽြန္ေတာ္ေျပာျပခ်င္တာကေတာ့ အသင္းအဖြဲ႕၏ ေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ အရည္အေသြးေလးေတြကို စေျပာခ်င္ပါတယ္

"အသင္းအဖြဲ႕ဆိုတာ ဘာကိုဆိုလိုသလဲ"
အသင္းအဖြဲ႕ဆိုတာ ရည္ရြယ္ခ်က္ခ်င္း တူညီေသာ လူတစ္စုဟာ တူညီေသာပန္းတိုင္သို႕ ဦးေဆာင္သူ လူတစ္ဦးႏွင့္ အတူသြားေရာက္ျခင္းဆိုရင္ မွားႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ ေအာင္ျမင္ေနတဲ့ အသင္းအဖြဲ႕တိုင္းမွာ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္း တစ္ေယာက္ရွိသလို သူ႔ေနာက္မွာ ေခါင္းေဆာင္ေလာက္ မေတာ္ရင္ေတာင္ မညံ့တဲ့ လူေတြနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းထားတာကိုျမင္ရမွာပါ။ ေနာက္ၿပီး ေခါင္းေဆာင္ေတြက သူတို႔ ဘယ္ကိုသြားတယ္ သူတို႕ ေနာက္ကလိုက္တဲ့ Temp ေတြကို ေနာက္လိုက္ေတြကိုလဲ ပါလာေအာင္ ေခၚေဆာင္ႏိုင္တယ္ဗ်။

(၁)  အသင္း၀င္တိုင္းမွာ ပထမဆံုး အခ်င္းခ်င္း လက္ခံေပးႏိုင္တဲ့ ကိုယ္ႏွဳတ္ အမူအရာနဲ႕ ေျပာဆိုဆက္ဆံမႈရွိရမယ္။ behaviour လို႕ေခၚတယ္ေပါ့၊ ဘာလို႕ ရွိရမွာလဲဆိုေတာ့ တစ္ဦးနဲ႕ တစ္ေယာက္နဲ႕ ယဥ္ေက်းလိမၼာစြာ ေျပာဆိုဆက္ဆံမွ သူတစ္ပါးအျမင္လဲ သင့္ေတာ္မယ္၊ ေလးစား၊ ဂုဏ္ယူ အားက်မယ္။ တကယ္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႕
ပရဟိတလုပ္တဲ့ သူေတြကို ေကာင္းတာကို လုပ္ရင္ မခ်ီးက်ဴးဘဲေနရင္ ေနမယ္ ဆိုးတာကို လုပ္မိရင္ေတာ့ ၀ိုင္းလက္ညွိဳးထိုးမယ္ဆိုတာ ေသခ်ာပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေပးဆပ္သူမ်ားသက္သက္ေတြပါ။

(၂)  အသင္းပံုရိပ္ identity ကို ေပၚလြင္ေအာင္ ေ၀မွ်ေဖၚေဆာင္ႏိုင္ရမည္၊ အသင္းရဲ႕ ပံုရိပ္ဆိုတာဘာလဲ တကယ္ေတာ့ အသင္းရဲ႕ပံုရိပ္ဆိုတာ အသင္းရဲ႕ Missionကို ေဖၚေဆာင္ျခင္းနဲ႔ အသင္းရဲ႕ ပန္းတိုင္ကို ေဖၚေဆာင္ျခင္းပါဘဲ။ ဥပမာ ဦးေက်ာ္သူရဲ႕ ရန္ကုန္နာေရးအသင္းရဲ႕ ပံုရိပ္ဆို လူေတြရဲ႕ နာေရးကိုလုပ္တယ္ ၿပီးေတာ့ ေပးဆပ္သူမ်ားဆိုတဲ့ အတိုင္း သူတို႕ ရဲ႕ စိတ္၀ိညာဥ္ခႏၶာကို အပ္ႏွင္းၿပီး ျပည္သူျပည္သားေတြအတြက္ လိုအပ္တဲ့ေနရာမွာ ေပးဆပ္မယ္ဆိုတဲ့အတိုင္း သူတို႕ႀကိဳးစားၾကတယ္။သူတို႔ ႀကိဳးစားတဲ့အတိုင္း သူတို႕ကို တစ္ကမာၻလံုးက လူသားေတြ လက္ခံေပးႏိုင္ၾကတယ္။

(၃)  အသင္း၀င္တိုင္း မိမိကိုယ္ကို အသင္း၏ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုအျဖစ္ လက္ခံၿပီး ျပဳမူေဆာင္ရြက္မႈ
ဟုတ္ၿပီဗ်ာ ဘာကို ဆိုလုိသလဲဆိုေတာ့ ပထမဆံုးကၽြန္ေတာ္တို႕ အေျခခံ အေၾကာင္းတရားကစ စဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ဘာလို႕ အသင္းေတြထဲ ၀င္ၾကတာလဲ ကုသိုလ္လိုခ်င္လို႕ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သူမ်ားအက်ိဳးစြမ္းေဆာင္ခ်င္လို႕၊ ကူညီခ်င္လို႕ ဟုတ္တယ္ေနာ္ အိုေက စဥ္စားၾကည္ဗ်ာ ကိုယ္က ေကာင္းေစခ်င္လို႕ သူတစ္ပါးကို ကူညီလိုက္တယ္ ဒါေပမယ့္ ေစတနာ ေ၀ဒနာျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းေတြ အမ်ားႀကီး အဲဒါဆို ဘယ္သူကို အျပစ္တင္မလဲ၊ ေသခ်ာတယ္ ကိုယ့္အသင္း ကိုယ့္အဖြဲ႕ကိုဆိုတာဘဲ၊ အဲေတာ့ သူမ်ားကို ကူညီဖို႕ ကိုယ့္မွာ ကူညီဖို႕လံုေလာက္တဲ့ အရည္အခ်င္းနဲ႕ အျပဳအမူလိုတယ္ဗ်ာ၊ ေနာက္ၿပီး ကိုယ္လုပ္ႏိုင္၏ မလုပ္ႏိုင္၏ဆိုတဲ့ ဆင္ျခင္စဥ္းစားႏိုင္မႈလဲ လိုတယ္ဗ်ာ......။

ဆိုင္ကယ္ေမွာက္တဲ့ လူတစ္ေယာက္ကိုေတြ႕လို႕ ကိုယ္က ေျပးၿပီး မလိုက္ပါၿပီတဲ့ သူ႕ခါးကေနေပါ့ သူ႔မွာ ခါးရိုးက်ိဳးေနတယ္ဆို ကိုယ္မလိုက္လို႕ ပိုက်ိဳးသြားရင္ေကာ၊ ေနာက္ ကီလို(၅၀)ေလာက္ရွိတဲ့ သူက ကီလို(၁၀၀)ေလာက္ရွိတဲ့သူကို မမယ္ဆိုရင္ေကာ ျဖစ္ႏိုင္ မျဖစ္ႏုိင္ ေသခ်ာစဥ္စားၾကည့္သင့္တယ္ ေရနစ္ေနတဲ့သူကို ဆင္းကယ္ပါၿပီတဲ့ ခုန္ဆင္းၿပီးခါမွ သိတယ္ ကိုယ္ ကိုယ္တိုင္
ေရမကူးတတ္ဘူးဆိုတာ၊ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ ေစတနာတစ္ခုတည္းနဲ႕ လုပ္လို႕မရႏိုင္ဘူး။

(၄)  တာ၀န္ယူႏိုင္မႈ/တာ၀န္ခံႏိုင္မႈ (Accountability)
 ဒါကေတာ့ ဘာကိုဆိုလိုတာလဲဆိုတာ ဟုတ္ၿပီ ကိုယ့္ကို အကူအညီေတာင္းတဲ့သူကို ပထမဆံုး သူေတာင္းတဲ့ အကူအညီကို ေသခ်ာနားလည္ေအာင္ ေမးျမန္းၿပီး ကိုယ့္အသင္းက ေပးတဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈကို ေျပာျပၿပီး ကိုယ္ဘယ္ေလာက္ ဘယ္အတိုင္းအတာ၊ ဘယ္လိုမ်ိဳး လုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္ဆိုတာကို နားလည္ေအာင္ ရွင္းျပမွျဖစ္မွာေပါ့။ အသုဘတစ္ခု ကူညီရမယ္ဆိုပါဆို ကိုယ့္အသင္းက ဘာလုပ္ေပးတယ္ဆိုတာ မေျပာျပထားဘဲ ကၽြန္ေတာ္တို႕ တာ၀န္ယူပါတယ္ အခမဲ့ ကူညီပါတယ္လို႕ဘဲ သြားေျပာရင္ သူက အဲ့ဒါဆို အသုဘအတြက္ ရက္လည္ဆြမ္းတို႕၊ ယပ္ေတာင္တို႕၊ တရားစာအုပ္တို႕၊ ဘုန္းႀကီး ပြဲတို႕ပါ ေတာင္းရင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ ကိုယ္တတ္ႏိုင္သေလာက္ကို ကိုယ္ရွင္းျပမွ သူတို႕နဲ႕ နားလည္မႈ မလြဲမွာေပါ့ မဟုတ္ရင္ သူတို႕က အလကား လုပ္ေပးတယ္ဆိုၿပီး ဘာမွလဲမဟုတ္ပါဘူးဗ်ာဆိုရင္ ကိုယ့္ေစတနာ ဘာျဖစ္သြားမလဲ။

(၅)  Empathy ဆိုတဲ့ ကိုယ္ခ်င္းစာတတ္မႈ၊ မွ်ေ၀ခံစားႏိုင္မႈ၊ ခ်ီးက်ဴး/ႏွစ္သိမ့္၊ ေဖးမႏိုင္မႈ

ဘာကို ဆိုလိုသလဲဆိုတာ  ကေလးအသုဘ တစ္ခုေတြ႕ပါၿပီတဲ့ ကိုယ္က သူတို႕ေရွ႕သြားၿပီး "ေဟးေလး၀ါးလား"သြားေနလို႕သင့္မလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ေအာ္.. ငါ့ကေလး ငါ့တူေလးဆို ဘယ္လိုလုပ္မလဲ၊ ဆိုတဲ့ ကိုယ္ခ်င္းစာတရားနဲ႕ သူ႕ကိုႏွစ္သိမ့္ေပးႏိုင္ရမယ္၊

ဒီလိုဘဲ ေတာ္တဲ့သူေတြ ခ်ီးက်ဴးထိုက္သူေတြ
ေတြ႕ရင္ေကာ ဒီလိုဘဲ ခ်ီးက်ဴးရမွာေပါ့ ဟုတ္ၿပီဗ်ာ ရိုင္းစိုင္းတဲ့သူေတြ႕ရင္ေကာ ေအာ္ သူရိုင္းစိုင္းတာ စာမတတ္လို႕ပါလား၊ ေအ ငါလဲ စာတတ္ေအာင္ႀကိဳးစားရမယ္လို႕ခံယူတတ္တဲ့စိတ္ ရွိဖို႕လိုတယ္

(၆)  ရိုးသားမႈ 
 ရိုးသားမႈဆိုတာ အတူတူ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနသူအခ်င္းခ်င္းရိုးသားရမယ္ဗ်ာ ကိုယ္ေတြက အမ်ားေကာင္းက်ိဳးအတြက္ အတူတူ အလုပ္လုပ္ၾကမဲ့ သူေတြေလ ဒီလိုဆို ေယာက္်ားေလးေကာ၊ မိန္းကေလးေကာ ေမာင္ႏွမစိတ္ဓါတ္နဲ႕မွျဖစ္မွာေပါ့ ျခြင္းခ်က္ အပ်ိဳလူပ်ိဳကေတာ့ သူတို႕ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္လြတ္လပ္ခြင့္ေကာ ေနာက္တစ္ခုက ေငြေၾကးကိစၥမွာ ရိုးသားရမယ္၊ မဟုတ္ရင္ အသင္းလဲ ၾကာရွည္မရပ္တည္ႏိုင္သလို သူမ်ားေတြရဲ႕ ယံုၾကည္မႈ ေပ်ာက္ဆံုးလိမ့္မယ္၊ ကၽြန္ေတာ္ရဲ႕ ေဆာင္းပါးေခါင္းစဥ္ျဖစ္တဲ့ ျဗဟၼစိုရ္တရားအေၾကာင္းေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဘာကို ဆိုလိုခ်င္တာလဲဆိုေတာ့ ျဗဟၼစိုရ္ဆိုတာ ျဗဟၼ၀ိဟာရဆိုတဲ့ စကားလံုးကလာတာပါ၊ ျဗဟၼဆိုတာ ျမင့္ျမတ္ေသာ ၀ိဟာရဆိုတာ ေနထိုင္ျခင္း ဒါဆိုရွင္းေနၿပီး ျမင့္ျမတ္ေသာေနထိုင္ျခင္းေပါ့ ဟုတ္ၿပီဗ်ာ ဒါဆိုျမင့္ျမတ္ေသာ ေနထိုင္ျခင္းထဲမွာ ဘာေတြပါသလဲ ေမတၱာ၊ ဂရုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥပကၡာဆိုတဲ့ ေနထိုင္ျခင္းမ်ိဳးပါ။

ကၽြန္ေတာ္ အရွည္မရွင္းေတာ့ပါဘူး၊ ကၽြန္ေတာ္ျမင္ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာေလးဘဲေျပာမယ္ဗ်ာ၊ ကၽြန္ေတာ္ တာခ်ီလိတ္က စထြက္သြားေတာ့ ရန္ကုန္နာေရးကူညီမႈအသင္းကိုေရာက္တယ္၊ ကၽြန္ေတာ္သူတို႕ကို ၾကည့္ၿပီးအားက်လိုက္တာဗ်ာ၊ သူတို႕ရဲ႕ စည္းလံုးညီညြတ္မႈ၊ စံစည္းကမ္းစနစ္ေတြၾကည့္ၿပီး ေလးစားလိုက္တာ ၿပီးေတာ့ အံၾသစရာ က်ပ္ေငြ သိန္း ရွစ္ေသာင္းနဲ႕ လည္ပတ္ေနတာတဲ့ ကၽြန္ေတာ္ ဘဘဦးသုခရဲ႕ေစတနာနဲ႕ ဦးေက်ာ္သူရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္မႈကို ေျပာမျပတတ္ေလာက္ေအာင္ကို ခ်ီးက်ဴးေနမိတယ္၊ တစ္ဖိတ္ဖိတ္ေတာက္ေနတဲ့ သုခေဆးခန္းၿပီးေတာ့ သန္႕ရွင္းစင္ၾကယ္ေနတဲ႕ မ်က္စိခြဲစိပ္ေဆာင္ လုပ္အားဒါနေတြျပဳေနတဲ့ ေပးဆပ္သူေတြ အားက်မိပါရဲ႕ဗ်ာ စဥ္းစားမိတယ္။ ဪ.... ဦးေက်ာ္သူက ပိုက္ဆံရွိလို႕ႏိုင္ငံေက်ာ္ရုပ္ရွင္မင္းသားႀကီးေပမို႕လုပ္ႏိုင္တာေပါ့........

ဒီလိုနဲ႕ တစ္ပါတ္တိတိ စာေတြသင္ သူတို႕ရဲ႕ စိတ္ဓါတ္ေတြကိုေလ့လာရင္း စာေရးဆရာမႀကီး ေဒၚသန္းျမင့္ေအာင္ရဲ႕ ပညာေ၀ငွမႈမွာ ဆရာမႀကီးရဲ႕ ေစတနာေတြ ေလးစားမိတယ္ ဆရာမက သူ႔ရဲ႕ သုခရိပ္ၿမံဳဆိုတဲ့ HIV ကေလးေတြခ်ည္းဘဲ ထားတဲ့ရိပ္သာနဲ႕ ခိုကိုးရာမဲ့ အမယ္အို၊ အဘိုးအိုေတြရဲ႕ ဆည္းဆာရိပ္ဂီလာနရိပ္သာကို သြားေလ့လာေတာ့ ဆရာမရဲ႕ ပရဟိတလုပ္ငန္းေတြက က်က္သီးျဖန္းျဖန္းထမိတယ္ ကၽြန္ေတာ္ထပ္စဥ္းစားမိတယ္ ဆရာမႀကီးက ပိုက္ဆံလည္း မခ်မ္းသာဘူး ဘာလို႕လုပ္ႏိုင္တာလဲဆိုေတာ့ သူ႕မွာ ပညာဆိုတဲ့ ထိန္လင္းေနတဲ့ အေရာင္ေတြ လင္းလက္ေနတယ္ဆိုတာ ခံစားမိတယ္ဗ်ာ၊

 ဒီလိုနဲ႕သန္လ်င္ဘက္ သဘာ၀တရားရိပ္သာဆိုတဲ့ဘက္ ေရာက္သြားေတာ့ သက္ေတာ္(၄၄)ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္ၿပီး အမ်ားက ဆူနာမီဆရာေတာ္လုိ႕ ေခၚဆိုေနၾကတဲ့ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမရဲ႕ လုပ္ငန္းေတြကို အရိုးထဲထိေရာက္ေအာင္ တုန္ခိုက္မိတယ္၊ ဘာလို႕လဲဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႕ေရာက္ေရာက္ျခင္း ဆရာေတာ္က တရားစကား ဘာမွမေျပာဘဲ ဦးဇင္းတစ္ပါးနဲ႕ ကားေမာင္းၿပီးလိုက္ပို႕ခိုင္းတယ္ ဘယ္ေရာက္လဲဆိုေတာ့ ေျမဧက(၇၀)ေက်ာ္ ေျမကြက္ထဲမွာ (၁၅)ေပပတ္လည္ အိမ္ေလးေတြတန္းစီေနတာဘဲ အဲ့ဒါေမးၾကည့္ေတာ့ လူတစ္ဦးေနစရာမရွိရင္ ဆရာေတာ္က သူ႕ဆီ တရား (၁၅)ရက္တစ္ပါတ္ ၀င္ရင္(၁၅)ေပပတ္လည္ ေျမကြက္ေပးတယ္တဲ့ အဲ့မွာၾကည့္လိုက္ေတာ့ အိမ္ေျခ(၂၀၀၀)ေက်ာ္နဲ႕ဗ်ာ ေနာက္ၿပီးထပ္ေတြ႕တယ္ HIV ေရာဂါသည္ေတြ၊ တီဘီေရာဂါသည္ေတြ၊ မ်က္မျမင္ေတြ ဂီလာနအဘိုး/အဘြားအိုေတြ အိုဘယ္လိုမ်ား ကယ္တင္ထားပါလိမ့္ေပါ့ အသက္(၁၀၆)ႏွစ္ဆိုတဲ့ အေမထြားဆိုတဲ့ အဘြားအိုလည္းေတြ႕မိတယ္။

အေဆာင္နာမည္က ရာေက်ာ္အေဆာင္တဲ့ဗ်ာ၊ ကၽြန္ေတာ္ထပ္စဥ္းစားမိျပန္တယ္၊ဆရာေတာ္မွာ ပိုက္ဆံခ်မ္းသာလို႕လား၊ မဟုတ္ဘူးဗ်၊ ဒါဆို ပညာတတ္လို႕လား မဟုတ္ျပန္ဘူးဗ်ာ၊ ဒါဆိုရင္ဘာလဲ၊ ဘာလဲ၊ ဘာလဲ အထပ္ထပ္စဥ္းစားၾကည့္ေတာ့ ေမတၱာဗ်၊ ဒီလူေတြစည္းစည္းလံုးလံုးနဲ႕ လူ(၅)ေထာင္ခန္႕ကို ထမင္းေကၽြးၿပီး ဘာစည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္မွ မပါဘဲ ထားႏိုင္တာ အလုပ္အကိုင္ေတြ ေပးႏိုင္တာ ေမတၱာဗ်...........

ကၽြန္ေတာ္စဥ္းစားမိတဲ့ အစဥ္လိုက္အတိုင္း ပထမက ပိုက္ဆံဗ် ပိုက္ဆံနဲ႕စည္းကမ္းနဲ႕ အသင္းတစ္ခုကို ခုိင္မာေအာင္တည္ေဆာက္ႏိုင္တယ္၊ ပရဟိတ လုပ္ႏိုင္တယ္၊  ဒါေပမဲ့ ဆရာမေဒၚသန္းျမင့္ေအာင္ျမင္ေတာ့ ပညာက ပိုက္ဆံထက္သာလြန္တယ္ဆိုတာ ထပ္သိျပန္တယ္၊ ေနာက္ဆံုးေတာ့ အားလံုးထက္ သာတာ ေမတၱာတရားဘဲဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္ေကာင္းေကာင္း သိလိုက္ရပါၿပီ........