ရွမ္းျပည္နယ္အေရွ႕ပိုင္းေဒသ၊ တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ စည္းကမ္းမဲ့စြာ အမွိဳက္မ်ားအား ေရေခ်ာင္းမ်ား အတြင္း စြန္႔ပစ္သျဖင့္ ၿမိဳ႕ေပၚ လူထုႏွင့္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီတို႔ အမွိဳက္လိုက္လံ ဆယ္ယူ၍ ရွင္းလင္းေသာ္လည္း ေရေခ်ာင္းအတြင္း အမွိဳက္ကင္းစင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္းမရွိေၾကာင္း သိရသည္။
“အဓိက ေရေခ်ာင္းနားမွာ ေနတဲ့လူေတြ စည္းကမ္းမရွိတာ အမွိဳက္ေတြကို လစ္ရင္လစ္သလို ေခ်ာင္းထဲပစ္ခ်တယ္၊ ေနာက္ၿပီး ရပ္ကြက္ေတြထဲက လူေတြလဲ အမွိဳက္ကို ေရေခ်ာင္းထဲလာသြန္တယ္၊ ေရစီးေၾကာင္းပိတ္တယ္၊ မိုးတြင္းမွာ ေရႀကီးတာေတြ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ညစ္ႏြမ္းတယ္ဆိုတာေတြကို မသိတာလား မသိခ်င္ ေယာင္ေဆာင္ ေနတာလားမသိပါဘူး”ဟု ၿမိဳ႕ခံ တစ္ဦးမွေျပာသည္။
"ဒီေခ်ာင္းက ၀မ္ေကာင္းရပ္ကြက္ နဲ႔ မကာဟိုခမ္း ရပ္ကြက္အၾကားမွာ ရွိတာဆိုေတာ့ အဲ့ဒီရပ္ကြက္ ႏွစ္ရပ္ကြက္က လူေတြ ပစ္တာဘဲျဖစ္လိမ့္မယ္၊ ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ရံုးကေန ရပ္ကြက္ေန ျပည္သူေတြကို အသိပညာေပးေလးေတြ လုပ္ေပးရင္ ဒီနမ့္ယြန္းေခ်ာင္းထဲ အမွဳိက္စြန္႔ပစ္တာေတြ ေလ်ာ့ပါးလာမယ္လို႔ ျမင္မိတယ္"ဟု ၿမိဳ႕မိၿမိဳ႕ဖ တစ္ဦးက ေျပာလာသည္။
မိုးရာသီတြင္ ေရႀကီးေရလွ်ံမႈ အမ်ားဆံုးႏွင့္ အမွိဳက္အမ်ားဆံုး ပိတ္ဆို႔ေလ့ရွိေသာ နမ့္ယြန္းေခ်ာင္းအား စေနေန႔တိုင္း လူထုပါ၀င္ေသာ ၿမိဳ႕ေပၚရွိ အသင္းအဖြဲ႕မ်ား၊ ပါတီမ်ားႏွင့္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီက ေရစီးေၾကာင္းေကာင္းမြန္ေစရန္ လိုက္လံ ရွင္းလင္းေသာ္လည္း အမွိဳက္အား အၿမဲတမ္း ေရေခ်ာင္းအတြင္း စြန္႔ပစ္ ၾကသျဖင့္ ကင္းစင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္းမရွိေၾကာင္းသိရသည္။
“ကၽြန္ေတာ္တို႔ စည္ပင္က ၀န္ထမ္းေတြ လုပ္လဲခဏဘဲ၊ ပစ္တဲ့သူက ပစ္ေနတာ ႏွစ္စဥ္ နမ့္ယြန္းေခ်ာင္းက ေရႀကီးတာ”ဟု စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီ၀င္ တစ္ဦးက ေျပာသည္။
အမွိဳက္စြန္႔ပစ္ရန္ေနရာမ်ား ထားရွိေသာ္လည္း တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ သူမ်ားသည္ သတ္မွတ္ေနရာသို႔ သြားေရာက္စြန္႔ပစ္ျခင္း မျပဳဘဲ ေရေခ်ာင္း အတြင္း စြန္႔ပစ္ျခင္းျဖစ္ၿပီး နမ့္ယြန္းေခ်ာင္းသည္ ၀မ္ေကာင္းရပ္ကြက္ႏွင့္ မကာဟိုခမ္းရပ္ကြက္ ႏွစ္ခုအား ျဖတ္သန္းသြားၿပီး မယ္ဆိုင္ေခ်ာင္းအတြင္းသို႔ စီးဆင္းျခင္းျဖစ္ကာ (၂)ကီလိုမီတာေက်ာ္ခန္႔ ရွည္လ်ားေၾကာင္းသိရသည္။
“၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ ၿမိဳ႕ေရႀကီးေရလွ်ံတာ အမ်ားဆံုး တစ္ၿမိဳ႕လံုးေလာက္နီးပါး ေရေဘးဒုကၡခံရတာ တစ္သက္လံုး ဒီေလာက္ေရႀကီးတာ မျမင္ဖူးဘူး ရပ္ကြက္တိုင္းေရလႊမ္းတယ္”ဟု ေဒသခံ ကိုေနမ်ိဳးမွေျပာသည္။
မိုးတြင္းကာလတြင္ ေတာင္က်ေရမ်ား စီးဆင္းလာခ်ိန္တြင္ ေရေခ်ာင္းအနီးေနထိုင္ေသာ အိမ္မ်ား အတြင္းသို႔ ေရလြႊမ္းမိုးျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ရပ္ကြက္အတြင္း ေနထုိင္သူမ်ား ေရေဘး အႏၱရယ္ ႏွစ္စဥ္ၾကံဳေတြ႕ေနရ ေၾကာင္းႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံအား နယ္ျခားစည္းအျဖစ္ ပိုင္းျခားထားေသာ မယ္ဆိုင္ေခ်ာင္းမွာလဲ မိုးတြင္းကာလတြင္ ေတာင္က်ေရမ်ား စီးဆင္းမႈမ်ားသျဖင့္ ေရေခ်ာင္းႏွင့္ ထိစပ္ေနေသာ ရပ္ကြက္မ်ားသည္ ႏွစ္စဥ္ေရႀကီးေရလွ်ံမႈၾကံဳေတြ႕ေနရေၾကာင္း သိရသည္။
“နမ့္ယြန္းေခ်ာင္းထဲကို အမွိဳက္ေတြ စည္းကမ္းမဲ့ အမွိုက္ပစ္သူေတြကို ထိေရာက္စြာ အေရးယူသင့္ပါၿပီ၊ ေရေခ်ာင္းက ၾကည့္လိုက္ရင္ အမွိဳက္ေတြဘဲ ပစ္တဲ့သူေတြ ကိုယ္ခ်င္းမစာတာ” ဟု ေဒသခံတစ္ဦးမွ ေျပာသည္။
တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕သည္ ႏွစ္စဥ္ ရပ္ကြက္မ်ားအတြင္း ေရေဘးဒုကၡၾကံဳေတြ႕ေလ့ရွိၿပီး ေနအိမ္သစ္မ်ား တည္ေဆာက္မႈတြင္ ေတာင္မ်ားၿဖိဳကာ ေျမကြက္သစ္မ်ား ေျမဖို႔မႈမ်ားေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ပတ္၀န္းက်င္ သဘာ၀ ေတာေတာင္မ်ား ေပ်ာက္ဆံုးလာ၍ ေရစီးေၾကာင္းမ်ားလည္းေျပာင္းလဲ လာျခင္းျဖစ္ေပၚကာ ၿမိဳ႕ေပၚတြင္ ႏွစ္စဥ္ ေရႀကီးေရလွ်ံျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚေလ့ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
