ရွမ္းျပည္နယ္အေရွ႕ပိုင္း၊ တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕တြင္ မူးယစ္ေဆး၀ါးအေၾကာထိုးသြင္းသူအုပ္စု(IDU)မွာ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြင္း HIV ပိုးကူးစက္မႈႏွဳန္းပိုမိုမ်ားျပားလာေၾကာင္းသိရသည္။
“တစ္ႏိုင္ငံလံုးအေနနဲ႔ HIVပိုးကူးစက္ႏွဳန္းဟာ တစ္ႏွစ္ကို (၀.၅၄%)တိုးလာၿပီး တစ္ႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ မူးယစ္ေဆး၀ါးအေၾကာ ထိုးသြင္းသူ အုပ္စု(IDU)မွာ ကူးစက္မႈ(၂၃.၂%)ရွိတယ္ ဒီလိုဘဲ တာခ်ီလိတ္မွာလဲ (IDU)အုပ္စုက ကူးစက္မႈျမင့္လာ တာေတြ႕ရတယ္”အမ်ိဳသားAIDS တိုက္ဖ်က္ေရးစီမံခ်က္ (NAP)မွ စီမံခ်က္တာ၀န္ခံ ေဒါက္တာ နန္းမိုမိုဟြမ္မွ ေျပာသည္။
တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕သည္ နယ္စပ္ေဒသျဖစ္ေတာ့ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား ပိုမိုမ်ားျပားျခင္းေၾကာင့္ ကူးစက္မႈႏွဳန္းလဲ က်ဆင္းမသြားေၾကာင္း ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ HIV ပိုးကူးစက္မႈမွာ (၁၃၇)ဦးအသစ္ေတြ႕ရွိၿပီး ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္လဲ ကူးစက္မႈအနည္းငယ္ပိုမိုတိုးလာေၾကာင္းႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းကူးစက္ခံထားရသူမ်ားမွာ လူဦးေရ(၂)သိန္ ရွိေၾကာင္း ၎မွရွင္းျပခဲ့သည္။
တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕ရွိ အမ်ိဳသားAIDS တိုက္ဖ်က္ေရးစီမံခ်က္ (NAP) မွARV ေဆးေပးေ၀ထားမႈမွာ ၂၀၁၄ခုႏွစ္အစပိုင္းတြင္ (၁၅၀)ဦးခန္႔ရွိၿပီး ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလအထ (၁၉၇)ဦးရွိကာ (၁၉)ဦး မွာ ကေလးသူငယ္မ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
“ကၽြန္မတို႔ တာခ်ီလိတ္ (NAP)က တာေလ၊ မိုင္းဆတ္၊ မိုင္းျဖတ္၊ မုိင္းတံုႏွင့္ မိုင္းဆတ္ၿမိဳ႕နယ္မ်ားမွ လူနာမ်ားအားလည္း ARV ေပးထားပါတယ္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ တစ္ျခား INGO ေတြက ေဆးေပးမယ္ မေပးဘူး မသိေပမယ့္ ကၽြန္မတို႔ (NAP)က ေဆး လူနာတိုင္း ေဆးေပးႏိုင္ေအာင္ႀကိဳးစားထားပါတယ္၊ အဓိက ၾကံဳေတြ႕ရတဲ့ ျပႆနာက ကၽြန္မတို႔က Sex Worker(လိင္လုပ္သား)ေတြကို ပညာေပးေဟာျပာဖို႔သြားတာ သူတို႔က လက္မခံဘူး”ဟုေဒါက္တာ နန္းမိုမိုဟြမ္မွေျပာသည္။
တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕တြင္ အႏုိပ္ခန္း၊ ကာရာအိုေက၊ ႏိုက္ကလပ္မ်ားျပားျခင္းေၾကာင့္ Sex Worker(လိင္လုပ္သား)မ်ားလည္းပိုမိုမ်ားျပားလာကာ HIV/AIDS ႏွင့္ပတ္သတ္သည့္ ပညာေပးေဟာေျပာမႈ မ်ားတြင္ လိင္လုပ္သားမ်ားကိုယ္တိုင္ လက္ခံျခင္းမရွိ လူထုပါ၀င္မႈအားနည္းျခင္းေၾကာင့္ HIV ပိုးကူးစက္မႈ က်ဆင္းသြားျခင္းမရွိေၾကာင္းသိရသည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံမွ HIV ပိုးကူးစက္ခံထားရေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားအား ARV ေဆးေပးေနမႈအား ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလခန္႔မွစ၍ ရပ္တန္႔ခဲ့ရာ လူဦးေရ(၆၀)ခန္႔အား တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕ရွိ INGO ႏွင့္ အမ်ိဳသားAIDS တိုက္ဖ်က္ေရးစီမံခ်က္ (NAP)မွ ARVေဆးဆက္လက္ေပးေ၀ထားရွိေၾကာင္း သိရသည္။
“ထိုင္းႏိုင္ငံက လႊဲေပးတဲ့လူေတြမွာ အမ်ားအားျဖင့္ Second Line ဆိုတဲ့ ဒုတိယအဆင့္ေဆးမ်ိဳးေတြ မ်ားတယ္ ဒါကို ကၽြန္မတို႔က တကယ္ေပးသင့္လို႔ေပးတဲ့လူနာလား မလိုအပ္ဘဲ သူတို႔ေပးထားတာလား ျပန္စစ္ေဆးၿပီး ေပးေနပါတယ္”ဟု ၎မွဆက္လက္ေျပာသည္။
