ရွမ္းျပည္နယ္ အေရွ႕ပိုင္းေဒသ၊ တာခ်ီလိတ္ခ႐ိုင္အတြင္းရွွိ တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕နယ္၊ မိုင္းျဖတ္ၿမိဳ႕နယ္ ႏွင့္ မိုင္းေယာင္းၿမိဳ႕ စသည့္ ၿမိဳ႕နယ္(၃)ၿမိဳ႕နယ္မွ လယ္ယာေျမႏွင့္ အျခားေျမမ်ား သိမ္းဆည္းခံရမႈေၾကာင့္ ျပည္သူမ်ားနစ္နာမႈ မရွိေစေရးအတြက္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္၏ အစီရင္ခံစာ အပိုင္း (၁/၂/၃/၄/၅/၆/၇)ပါ တိုင္ၾကားစာမ်ားအား ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ၿပီးစီးမႈ အစည္းအေ၀းကို တာခ်ီလိတ္ခ႐ိုင္ အေထြေထြ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဦးစီးဌာန႐ံုးတြင္ ၂၀၁၅ ဇန္န၀ါရီ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပခဲ့ ေၾကာင္းသိရသည္။
တာခ်ီလိတ္ခ႐ိုင္အတြင္း ၿမိဳ႕နယ္(၃)ၿမိဳ႕နယ္မွ သိမ္းဆည္းခံ ေျမယာမ်ား တိုင္ၾကားမႈေပါင္း (၂၆၈)မႈရွိၿပီး တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ (၁၆၉)မႈ၊ မိုင္းျဖတ္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ (၉၆)မႈ၊ မိုင္းေယာင္း(၃)မႈ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
တုိင္ၾကားထားေသာ ေျမအမ်ိဳးအစားမ်ားမွာ ေျမလြတ္ေျမ႐ိုင္း၊ စိုက္ပ်ဳိးေျမႏွင့္ တပ္ပိုင္ေျမ တို႔ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
“ေျမယာအရွဳပ္အရွင္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ျပည္သူက ဥပေဒကို တစ္ခ်ိဳ႕မသိဘူး သိသူကလည္း ႐ွင္း မျပျဖစ္ၾကဘူး ၊ အဓိကေတာ့ ေျမရာဇ၀င္ အေထာက္အထား ခိုင္လံုမႈမရွိတာနဲ႔ တစ္ခ်ိဳ႕ ကိုယ္က်ိဳးေလာဘေတြ ပါလာတာေတြ႕ရတယ္”ဟု ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး တစ္ဦးမွေျပာသည္။
“ေျမယာကိစၥမွာ သူပိုင္တယ္ ငါပိုင္တယ္ဆိုၿပီး ျငင္းေနၾကတာမ်ားတယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔က တိုင္တန္းလာတဲ့အေပၚမွာ ပိုင္ဆိုင္မႈ အေထာက္အထား အစံုအလင္နဲ႔ ေ႐ွ႕မီွေနာက္မီွ ပတ္၀န္းက်င္ အမိအဖမ်ားဆီက ေထာက္ခံခ်က္ေတြရယူၿပီး အမွန္တကယ္ပိုင္ဆိုင္သူကို ေျမယာဥပေဒႏွင့္အညီ မွန္ကန္စြာ ဆံုးျဖတ္ၿပီး မူလပိုင္ရွင္ထံ ေရာက္ရွိေရးကို တြန္းအားေပးလုပ္ေဆာင္ရန္အတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္”ဟု တာခ်ီလိတ္ခ႐ိုင္ေျမအသံုးခ်မႈ စီမံခန္႔ခြဲမႈေကာ္မတီ ဥကၠဌ၊ တာခ်ီလိတ္ ခ႐ိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးတင္၀င္းေရႊမွ ေျပာသည္။
တပ္ပိုင္ေျမမ်ားအား တပ္မေတာ္မွ တရား၀င္ ျပန္လည္ စြန္႔လြတ္ခဲ့ေသာ္လည္း မူလပိုင္ရွင္မ်ားထံ ေရာက္ရွိျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း၊ ေခတ္အဆက္ဆက္ ေျမယာစီမံခန္႔ခြဲမႈ ညံ့ဖ်င္းျခင္းႏွင့္ ေျမယာ ပိုင္ဆိုင္သူမ်ားမွ ဥပေဒေၾကာင္းအရ မိမိတို႔ ပိုင္ဆိုင္ထားေသာေျမမ်ာအား မွတ္ပံုတင္ထားျခင္း မရွိေသာေၾကာင့္ ၀ိေရာဓိလြဲမွားစြာ ပိုင္ဆိုင္မႈ ျပႆနာမ်ား ျဖစ္ေပၚေနေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားမွ သိရသည္။
ေျမယာပိုင္ဆိုင္မႈ ျပႆနာမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အႏွံ႔အျပားတြင္ ျဖစ္ေပၚေနၿပီး က်ဴးေက်ာ္ေနထိုင္ျခင္းႏွင့္ ဆင့္ကဲ အေထာက္အထား စံုလင္ျခင္းမရွိဘဲ လက္ဆင့္ကမ္း ေရာင္းခ်သည့္ ပိုင္ဆိုင္မႈ မ်ားေၾကာင့္ မူလပို္င္ဆိုင္သူ မည္သူမည္၀ါဟု မွန္ကန္စြာ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္မႈ မရွိခဲ့ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ျပႆနာေျဖရွင္းမႈမ်ားတြင္ အဓိက ရင္ဆိုင္ေနရေသာ အခက္အခဲမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။