ရွမ္းျပည္နယ္ (အေရွ႕ပိုင္း) သံလြင္အေရွ႕ျခမ္းေဒသတြင္ အဓိက မွီတင္းေနထိုင္ၾကသည့္ အာခါတိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ ေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးျခင္းအား အဓိကထား ေဆာင္ရြက္ၾကေလ့ရွိရာ အာခါရိုးရာျပကၡဒိန္အရ "ရဲခူလ"ေခၚ စက္တင္ဘာလသည္ ေတာင္ယာစိုက္ပ်ိဳးျခင္း လုပ္ငန္းမ်ား ၿပီးဆံုးကာ အသီးအႏွံမ်ား သီးပြင့္မႈမျဖစ္ေပၚမီ ေတာင္ယာလုပ္ငန္းခြင္တြင္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ခဲ့မႈမ်ားအား အပန္းေျဖရင္း အားလပ္ေသာ အခါသမယျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ "လာခ်ိဳအားေဖ" ေခၚ အာခါရိုးရာ ဒန္းစီးပြဲအား ဆင္ႏႊဲၾကေသာ အခါသမယလည္းျဖစ္ေပသည္။
"ကၽြန္ေတာ္တို႔ အာခါတိုင္းရင္းသားမ်ားမွာ မီလ္ေခ်း ၊ ေခ်႕မူ ၊ အားညီ ၊ အားေဂ်ာ စသည္ျဖင့္ မ်ိးႏြယ္စုေပါင္း(၄၀)ေက်ာ္ရွိပါတယ္။ အာခါဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရကေတာ့ ဘက္မလိုက္ေသာ၊ သဟဇာတ ျဖစ္ေအာင္ ေနတတ္ေသာလူမ်ိဴးလို႕ အဓိပၸါယ္ရရွိပါတယ္။ ေက်းရြာတစ္ရြာ တည္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ မ်ိဳးႏြယ္စု တစ္စုထဲက တည္လို႕မရပါဘူး၊ အနည္းဆံုး မ်ိဳးႏြယ္စု (၃)စု စုေပါင္းၿပီးေတာ့မွ တည္ရပါတယ္။ ဒီလိုတည္ရာမွာလဲ ဒန္းစင္ တည္ေဆာက္ရန္ေနရာကို မပါမျဖစ္ ထည့္သြင္းေရြးခ်ယ္ရပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ မ်ိဳးႏြယ္စု (၃)စုထဲမွာ ပထမအင္အားအႀကီးဆံုး မ်ိဳးႏြယ္က ဒန္းစင္ တည္ေဆာက္ဖို႔ တိုင္(၄)တိုင္ ၊ ဒုတိယအင္အားႀကီးတဲ့ မ်ိဳးႏြယ္စုက ႏြယ္ႀကိဳး ၊ တတိယမ်ိဳးႏြယ္စုက ဒန္းစင္ေပၚက ထုပ္တန္းတို႕ကို တာ၀န္ယူရပါတယ္။ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ စည္းလံုးညီညြတ္မႈကို ေဖၚေဆာင္တာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒန္းစီးပြဲေတာ္ဟာ အာခါရိုးရာဓေလ့မွာ လြတ္လပ္ေပ်ာ္ရႊင္မႈ အရွိဆံုး ပြဲျဖစ္သလို ဒီပြဲေတာ္မွာ စည္းလံုး ညီညြတ္ျခင္းကို ျပသလို ေက်းရြာအတြက္ လိုအပ္တဲ့ စည္းကမ္းေတြကို ေရြးခ်ယ္အတည္ျပဳတဲ့ ပြဲလည္းျဖစ္ပါတယ္.."ဟု စက္တင္ဘာလ (၁၇)ရက္ေန႕က တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕နယ္ မိုင္းဖုန္း(ခ)ေက်းရြာအုပ္စု ၊ နမ့္လုတ္(အာခါ)ရြာတြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ အာခါရိုးရာဒန္းစီးပြဲေတာ္တြင္ တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕နယ္ အာခါတိုင္းရင္းသားရိုးရာ စာေပႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈ ေကာ္မတီအတြင္းေရးမွဴး ဦးအားလယ္မွ ရိုးရာ ဓေလ့မ်ားအား ရွင္းလင္းေျပာျပသည္။
ဆက္လက္ၿပီး ၎မွ "စက္တင္ဘာလအတြင္း ေက်းရြာအလိုက္သင့္ေတာ္သလို ရက္ေရြးခ်ယ္ၿပီး (၄)ရက္တိုင္တိုင္ ဆင္ႏႊဲၾကပါတယ္။ ပြဲၿပီးသြားၿပီဆိုရင္ ဒန္းကိုမည္သူမွ စီးနင္းခြင့္မရွိေတာ့ပါဘူး ၊ အကယ္လို႔ မေတာ္တဆစီးမိခဲ့ရင္ ခေလး လူႀကီး၊ က်ား-မ မခဲြျခားပဲ ေက်းရြာကိုျပန္လည္ ေတာင္းပန္တဲ့ပြဲ က်င္းပၿပီး မဂၤလာျပန္ယူေပးရပါတယ္၊ ဒန္းစီးပြဲေတာ္ ပထမေန႕မွာ "ေဂ်းမား"လို႕ေခၚတဲ့ ေက်းရြာမွာ သိကၡာသမာဓိအရွိဆံုးပုဂိၢဳလ္က စတင္စီးနင္း မဂၤလာယူၿပီးမွ က်န္လူမ်ားစီးနင္းခြင့္ရွိပါတယ္။ ခေလး-လူႀကီး-လူမ်ိဳး ဘာသာမခြဲျခားပဲ အားလံုး အတူတကြ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ စီးနင္းၾကၿပီး တနည္းအားျဖင့္ အမ်ိဳးသားမ်ားကို သူရဲေကာင္းေရြးခ်ယ္ပြဲလည္းျဖစ္ပါတယ္"ဟု ရွင္းလင္းေျပာျပသည္။
အာခါရိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈတြင္ ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရး က႑အား ေဂြ်းမား ၊ ဖီးမား ၊ ညီးဖာ စသည့္ အႀကီးအကဲသံုးဦးမွ ရပ္ရြာ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဘာဘာေရး ဓေလ့ထံုးတမ္းႏွင့္ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာမ်ားအား ညွိႏိႈင္းတိုင္ပင္ေဆာင္ရြက္ၾကကာ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားအား ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္လွ်က္ရွိၾကသည္။
အာခါရိုးရာဒန္းစီးပြဲတြင္ မိတ္ေဆြဖြဲ႕စကား ၊ ဆံုးမစကားႏွင့္ ေက်းဇူးတင္စကားမ်ားအား ထံုးတမ္း စဥ္လာအတိုင္း အစီအစဥ္ အလိုက္ေျပာၾကားၾကကာ သားသမီး ရတနာထြန္းကားေရး ေကာက္ပဲသီးႏွံမ်ား ျဖစ္ထြန္းေအာင္ျမင္ကာ စားနပ္ရိကၡာဖူလံုေရး၊ က်န္းမာေရး တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစရန္ ဘိုးဘြားမ်ားအား တိုင္တည္ ဆုေတာင္းၾကကာ က်န္းမာရႊင္လန္းပါေစဟု အဓိပၸါယ္ ေဖာ္ေဆာင္ေသာ "အိုးလိုေခ်ာ္" ဟူသည့္ ဆုေတာင္းသံမ်ားအား သံၿပိဳင္သီဆိုၾကကာ တေပ်ာ္တပါး ဒန္းစီးေပ်ာ္ပါးေနမႈအား သံလြင္အေရွ႕ျခမ္းေဒသမွ ရိုးသားျဖဴစင္ေသာ အာခါတိုင္းရင္းသားတို႕၏ ဒန္းစီးပြဲေတာ္အား မွတ္တမ္းျပဳ ေရးသားလိုက္ရပါေတာ့သည္။
ေဆာင္းပါး ။ ။ ေမာင္ယဥ္ေက်း
ဓါတ္ပံု။ ။ ေဇာင္းညီ
ပံုမ်ားကိုၾကည့္ရန္
