Right To Recall (လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္မွ ျပန္လည္ရုပ္သိမ္းျခင္း) ဥပေဒၾကမ္းကို ေရးဆြဲၿပီး လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္ျပရန္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္တြင္ တာဝန္ရိွသည္ဟု ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ ဦးတီခြန္ျမတ္က ၂၀၁၉ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ (၂၈)ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္သည့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းတြင္ ေျပာၾကားလိုက္သည္။
“ဒီေနရာမွာ တဆက္တည္း ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို ေျပာၾကားလိုပါတယ္။ ဥပေဒ ေရးဆြဲၿပီး တင္ျပဖို႔က ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ႕ တာ၀န္ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္က ညႊန္ၾကားလို႔ လမ္းညႊန္မႈျပဳလို႔ ျပန္လည္ တင္ျပရမယ္ဆိုတာ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ လုပ္ငန္းတာ၀န္ မဟုတ္ပါဘူး။ သက္ဆိုင္ရာ ဥပေဒကို စီမံခန္႔ခြဲရတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ တာ၀န္သာလွ်င္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားလိုပါတယ္”ဟု ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ ဦးခြန္တီျမတ္က ေျပာၾကားသည္။
မင္းကင္းမဲဆႏၵနယ္မွ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေမာင္ျမင့္က Right To Recall ဥပေဒကို လႊတ္ေတာ္တြင္ တင္သြင္းရန္ အစီအစဥ္ရိွ၊ မရိွေမးျမန္းခဲ့ရာတြင္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕၀င္ ဦးသန္းေဌးက ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့ေသာ္လည္း တိက်ေသာအေျဖမရသျဖင့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌက ယင္းကဲ့သို႔ ေျပာၾကားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
"ေရးေပးပါဆိုတာ အလကားေနရင္း ေရးထားၿပီးေတာ့မွ ေကာ္မရွင္ရံုးမွာ သိမ္းထားဖို႔ မဟုတ္ဘူး။ လႊတ္ေတာ္ကို တင္ဖို႔”ဟု ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေမာင္ျမင့္က ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို ေ၀ဖန္ ေျပာၾကားလိုက္သည္။
၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၆)ရက္ေန႔တြင္ ေပ်ာ္ဖြယ္မဲဆႏၵနယ္မွ ျပည့္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေသာင္းေအးက Right to recall ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ၾကယ္ပြင့္ျပေမးခြန္းေမးျမန္းခဲ့ခ်ိန္တြင္ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕၀င္ ဦးေအာင္ျမင့္က ဥပေဒတစ္ရပ္ေရးဆြဲထားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့ရာတြင္ လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္သြင္းရန္ ၾကန္႔ၾကာမႈမ်ား ရိွေနသျဖင့္ လက္ရိွအခ်ိန္တြင္ လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္သြင္းရန္ အစီအစဥ္ရိွ၊ မရိွကို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေမာင္ျမင့္က ေမးျမန္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
“ကြ်န္ေတာ္ေမးခ်င္တဲ့ ေမးခြန္းကေတာ့ မပို႔ဘူးလားပို႔မွာလားပဲ။ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကေတာ့ ဒါကို မဲခြဲဖို႔အတြက္ တင္ျပစရာ အေၾကာင္းမရိွပါဘူး။ ခင္ဗ်ားတို႔ ဒီအတိုင္းပို႔မွာလား မပို႔ဘူးလားဆိုတာကို ဒီတိုင္း ေျဖၾကားေပးပါလို႔ ဥကၠဌႀကီးက တစ္ဆင့္ တင္ျပအပ္ပါတယ္”ဟု မင္းကင္းမဲဆႏၵနယ္မွ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေမာင္ျမင့္က ေျပာသည္။
ဥပေဒကို ျပဌာန္းႏိုင္ၿပီးက်င့္သံုးႏိုင္မွသာလွ်င္ အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၃၉၇ (ခ) အရ မဲဆႏၵရွင္မ်ားသည္ လႊတ္ေတာ္တစ္ရပ္ရပ္မွ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ကို ဥပေဒႏွင့္အညီ တာ၀န္မွ ျပန္လည္ရုပ္သိမ္းခြင့္ ရိွသည္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည့္အတြက္ ဥပေဒကိုျပဌာန္းႏိုင္မွသာ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ မဲဆႏၵရွင္ျပည္သူတစ္ေယာက္သည္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ကို ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခြင့္ ရိွသလို ဥပေဒနဲ႔အညီ တာ၀န္ကေနရုပ္သိမ္းခြင့္ကိုလည္း ေပးအပ္ထားမႈ အသက္၀င္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးေမာင္ျမင့္က ေထာက္ျပေျပာဆိုခဲ့သည္။
“မဲခြဲဆံုးျဖတ္ၿပီးေတာ့မွ ဆိုင္းငံ့ထားတဲ့ ကိစၥျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၏ ဆိုင္းငံ့ထားေၾကာင္း အဆံုးအျဖတ္က အတည္ျဖစ္သလား မျဖစ္ဘူးလားဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အရာမဟုတ္ပါဘူး။ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ရဲ႕အရာသာျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က လႊတ္ေတာ္က ဆံုးျဖတ္ေပးထားတဲ့ အဆံုးအျဖတ္ကိုသာ နာခံေလးစား လိုက္နာမည္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အသင့္ ေရးဆြဲထားၿပီးျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္းလည္းရွင္းရွင္းလင္းလင္းတင္ျပထားၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ လမ္းညႊန္လာပါလွ်င္ လမ္းညႊန္ခ်က္ႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနေၾကာင္း ေလးစားစြာ ျပန္လည္ေျဖၾကားအပ္ပါသည္”ဟု ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕၀င္ ဦးသန္းေဌးက ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့သည္။
ယင္းေျဖၾကားခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေကာ္မရွင္အေနျဖင့္ အဆိုပါ ဥပေဒအား တင္သြင္းရန္ လႊတ္ေတာ္ လမ္းညႊန္ခ်က္ မလုိအပ္ေၾကာင္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌက ေထာက္ျပေျပာဆိုလုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။
Tachileik News Agency
“ဒီနေရာမှာ တဆက်တည်း ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကို ပြောကြားလိုပါတယ်။ ဥပဒေ ရေးဆွဲပြီး တင်ပြဖို့က ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရဲ့ တာဝန်ဖြစ်ပါတယ်။ ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော်က ညွှန်ကြားလို့ လမ်းညွှန်မှုပြုလို့ ပြန်လည် တင်ပြရမယ်ဆိုတာ ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော်ရဲ့ လုပ်ငန်းတာဝန် မဟုတ်ပါဘူး။ သက်ဆိုင်ရာ ဥပဒေကို စီမံခန့်ခွဲရတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ရဲ့ တာဝန်သာလျှင်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားလိုပါတယ်”ဟု ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဌ ဦးခွန်တီမြတ်က ပြောကြားသည်။
မင်းကင်းမဲဆန္ဒနယ်မှ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးမောင်မြင့်က Right To Recall ဥပဒေကို လွှတ်တော်တွင် တင်သွင်းရန် အစီအစဉ်ရှိ၊ မရှိမေးမြန်းခဲ့ရာတွင် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အဖွဲ့ဝင် ဦးသန်းဌေးက ပြန်လည်ဖြကြေားခဲ့သော်လည်း တိကျသောအဖြေမရသဖြင့် ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဌက ယင်းကဲ့သို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
"ရေးပေးပါဆိုတာ အလကားနေရင်း ရေးထားပြီးတော့မှ ကော်မရှင်ရုံးမှာ သိမ်းထားဖို့ မဟုတ်ဘူး။ လွှတ်တော်ကို တင်ဖို့”ဟု ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးမောင်မြင့်က ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကိုေဝဖန် ပြောကြားလိုက်သည်။
၂၀၁၈ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ (၆)ရက်နေ့တွင် ပျော်ဖွယ်မဲဆန္ဒနယ်မှ ပြည့်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးသောင်းအေးက Right to recall နှင့်ပတ်သက်ပြီး ကြယ်ပွင့်ပြမေးခွန်းမေးမြန်းခဲ့ချိန်တွင် ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင် ဦးအောင်မြင့်က ဥပဒေတစ်ရပ်ရေးဆွဲထားပြီးဖြစ်ကြောင်း ပြန်လည်ဖြကြေားခဲ့ရာတွင် လွှတ်တော်သို့ တင်သွင်းရန် ကြန့်ကြာမှုများ ရှိနေသဖြင့် လက်ရှိအချိန်တွင် လွှတ်တော်သို့ တင်သွင်းရန် အစီအစဉ်ရှိ၊ မရှိကို ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် ဦးမောင်မြင့်က မေးမြန်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
“ကျွန်တော်မေးချင်တဲ့ မေးခွန်းကတော့ မပို့ဘူးလားပို့မှာလားပဲ။ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကတော့ ဒါကို မဲခွဲဖို့အတွက် တင်ပြစရာ အကြောင်းမရှိပါဘူး။ ခင်ဗျားတို့ ဒီအတိုင်းပို့မှာလား မပို့ဘူးလားဆိုတာကို ဒီတိုင်း ဖြကြေားပေးပါလို့ ဥက္ကဌကြီးက တစ်ဆင့် တင်ပြအပ်ပါတယ်”ဟု မင်းကင်းမဲဆန္ဒနယ်မှ ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် ဦးမောင်မြင့်က ပြောသည်။
ဥပဒေကို ပြဌာန်းနိုင်ပြီးကျင့်သုံးနိုင်မှသာလျှင် အခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၃၉၇ (ခ) အရ မဲဆန္ဒရှင်များသည် လွှတ်တော်တစ်ရပ်ရပ်မှ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ကို ဥပဒေနှင့်အညီ တာဝန်မှ ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခွင့် ရှိသည်ဆိုတဲ့ အချက်ကို အကောင်အထည် ဖော်နိုင်မည်ဖြစ်သည့်အတွက် ဥပဒေကိုပြဌာန်းနိုင်မှသာ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ မဲဆန္ဒရှင်ပြည်သူတစ်ယောက်သည် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ကို ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခွင့် ရှိသလို ဥပဒေနဲ့အညီ တာဝန်ကနေရုပ်သိမ်းခွင့်ကိုလည်း ပေးအပ်ထားမှု အသက်ဝင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဦးမောင်မြင့်က ထောက်ပြပြောဆိုခဲ့သည်။
“မဲခွဲဆုံးဖြတ်ပြီးတော့မှ ဆိုင်းငံ့ထားတဲ့ ကိစ္စဖြစ်နေတဲ့ အတွက်ကြောင့် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်၏ ဆိုင်းငံ့ထားကြောင်း အဆုံးအဖြတ်က အတည်ဖြစ်သလား မဖြစ်ဘူးလားဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ရဲ့ အရာမဟုတ်ပါဘူး။ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ရဲ့အရာသာဖြစ်ပါတယ်။ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်က လွှတ်တော်က ဆုံးဖြတ်ပေးထားတဲ့ အဆုံးအဖြတ်ကိုသာ နာခံလေးစား လိုက်နာမည်ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ ကျွန်တော်တို့ အသင့် ရေးဆွဲထားပြီးဖြစ်တဲ့ အကြောင်းလည်းရှင်းရှင်းလင်းလင်းတင်ပြထားပြီးဖြစ်ပါတယ်။ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်က ဆက်လက်ပြီးတော့ လမ်းညွှန်လာပါလျှင် လမ်းညွှန်ချက်နှင့်အညီ ဆောင်ရွက်သွားဖို့ အဆင်သင့် ဖြစ်နေကြောင်း လေးစားစွာ ပြန်လည်ဖြကြေားအပ်ပါသည်”ဟု ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အဖွဲ့ဝင် ဦးသန်းဌေးက ပြန်လည်ဖြကြေားခဲ့သည်။
ယင်းဖြကြေားချက်နှင့် ပတ်သက်၍ ကော်မရှင်အနဖြေင့် အဆိုပါ ဥပဒေအား တင်သွင်းရန် လွှတ်တော် လမ်းညွှန်ချက် မလိုအပ်ကြောင်း ပြည်သူ့လွှတ်တော်ဥက္ကဌက ထောက်ပြပြောဆိုလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။
Tachileik News Agency