ရွမ္းျပည္နယ္ အေနျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကို တိုင္ၾကားခ်က္မ်ားအရ ေျမယာကိစၥမ်ား ပိုမ်ားျပားၿပီး မူးယစ္ေမွာင္ခိုမႈမ်ားမွ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားလည္းရွိေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္မွ သိရသည္။
"တိုင္ၾကားမႈ အမ်ားဆုံးကေတာ့ ေျမယာကိစၥက ပိုမ်ားတယ္၊ အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ ျပႆနာ ရွိတယ္ ၊ စီးပြါးရွင္ေတြနဲ႔ ျပႆနာရွိတယ္၊ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးခ်င္း ျပႆနာျဖစ္တာရွိပါတယ္"ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္မွ ဒုတိယဥကၠဌ ဦးစစ္ၿမိဳင္က ေျပာသည္။
ေျမယာအရွဳပ္အရွင္းမ်ားေပၚတြင္ တိုင္ၾကားမႈမ်ား အျပင္ ဒုတိယလူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမွာ ရွမ္းျပည္နယ္တ၀န္း၏ ေနရာအမ်ားစုတြင္ မူးယစ္ေဆး၀ါး ထုတ္လုပ္မႈ၏ အဓိကေနရာမ်ားျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ မူးယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားမႈမွ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားလည္း ရွိေၾကာင္း ၎မွ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
"၂၀၁၀ ခုႏွစ္တုန္းက အစိုးရက ၀န္ထမ္းမ်ားကို ေျမယာကြက္မ်ားေပးခဲ့ပါတယ္၊ အဲဒါကလည္း (စ်) အကြက္ေတြပါ၊ ဒါေပမဲ့အခု ၂၀၁၆ အထိ ဘာမွ လုပ္ပိုင္ခြင့္ မရွိေသးပါဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ လူ႔အခြင့္ေရးဆိုင္ရာ ဥပေဒ အပို္ဒ္ (၁၇) နဲ႔ (၂၅) အရ အေရးယူေဆာင္ရြက္ေပးေစခ်င္ပါတယ္" ဟု တာခ်ီလိတ္ခရိုင္ ၾကက္ေျခနီတပ္ဖြဲ႔မွ ဦးစီးမွဴး ဒုတိယတန္း ဦးဘမိုးျမင့္က ေျပာသည္။
၂၀၁၄ မွ ၂၀၁၅ ဇူလိုင္လအထိ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလုံးအေနျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္သို႔ ေျမယာကိစၥ တိုင္တန္းမႈမ်ားသည္ (၁၄၂၃) မႈ ရွိေၾကာင္း လူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္မွ သိရသည္။
****************
( unicode )
ရှမ်းပြည်နယ် အနဖြေင့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ချိုးဖောက်မှုများကို တိုင်ကြားချက်များအရ မြေယာကိစ္စများ ပိုများပြားပြီး မူးယစ်မှောင်ခိုမှုများမှ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများလည်းရှိကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ အမျိုးသား လူ့အခွင့်အရေး ကော်မရှင်မှ သိရသည်။
"တိုင်ကြားမှု အများဆုံးကတော့ မြေယာကိစ္စက ပိုများတယ်၊ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းနဲ့ ပြဿနာ ရှိတယ်၊ စီးပွားရှင်တွေနဲ့ ပြဿနာရှိတယ်၊ ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးချင်း ပြဿနာဖြစ်တာရှိပါတယ်"ဟု မြန်မာနိုင်ငံ အမျိုးသား လူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်မှ ဒုတိယဥက္ကဌ ဦးစစ်မြိုင်က ပြောသည်။
မြေယာအရှုပ်အရှင်းများပေါ်တွင် တိုင်ကြားမှုများ အပြင် ဒုတိယလူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုမှာ ရှမ်းပြည်နယ်တဝန်း၏ နေရာအများစုတွင် မူးယစ်ဆေးဝါး ထုတ်လုပ်မှု၏ အဓိကနေရာများဖြစ်ကြောင်းနှင့် မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားမှုမှ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများလည်း ရှိကြောင်း၎င်းမှ ပြောကြားခဲ့သည်။
"၂၀၁၀ ခုနှစ်တုန်းက အစိုးရက ဝန်ထမ်းများကို မြေယာကွက်များပေးခဲ့ပါတယ်၊ အဲဒါကလည်း (ဈ) အကွက်တွေပါ၊ ဒါပေမဲ့အခု ၂၀၁၆ အထိ ဘာမှ လုပ်ပိုင်ခွင့် မရှိသေးပါဘူး၊ ဒါကြောင့် လူ့အခွင့်ရေးဆိုင်ရာ ဥပဒေ အပို်ဒ် (၁၇) နဲ့ (၂၅) အရ အရေးယူဆောင်ရွက်ပေးစေချင်ပါတယ်" ဟု တာချီလိတ်ခရိုင် ကြက်ခြေနီတပ်ဖွဲ့မှ ဦးစီးမှူး ဒုတိယတန်း ဦးဘမိုးမြင့်က ပြောသည်။
၂၀၁၄ မှ ၂၀၁၅ ဇူလိုင်လအထိ မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးအနဖြေင့် လူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်သို့ မြေယာကိစ္စ တိုင်တန်းမှုများသည် (၁၄၂၃) မှု ရှိကြောင်း လူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်မှ သိရသည်။
